Thursday, July 02, 2009

Stephen King Ντούμα Κη











Έχω λίγο καιρό που τελείωσα το τελευταίο μυθιστόρημα του Στίβεν Στέφεν Κινγκ που κυκλοφόρησε στη χώρα μας. Το Ντούμα Κη (εκδόσεις Bell as always) το οποίο διάβασα πρώτα στα Αγγλικά (για πρώτη φορά) (φτηνή UK έκδοση από το Public) κι έπειτα στα Ελληνικά.
Το βιβλίο δε με ενθουσίασε ούτε όμως με απογοήτευσε όπως η Ιστορία της Λίσι. (Δε βρίσκω την παραληρηματική κριτική μου, μάλλον τη διέγραψα, θα την ξανανεβάσω).
Άφησα επίτηδες να περάσουν λίγες εβδομάδες για να αφήσω μέσα μου να κατασταλάξει το κείμενο και να μη γράψω εν θερμώ. (που πάλι έγραψα).

Ξεκαθαρίζουμε πάλι ότι κι αυτή είναι μια παραληρηματική κριτική, γραμμένη από έναν φανατικό θαυμαστή του διοπτροφόρου γίγαντα συγγραφέα από το μακρινό Μέιν των ΗΠΑ.

Λοιπόν ξεκινάμε με μια υπέροχη αρχή, Κινγκ από τα παλιά. (δείτε κι εδώ στο Μπλέιζ). Ο Έντγκαρ Φριμάντλ, πλούσιος και επιτυχημένος εργολάβος παθαίνει ένα τρομερό ατύχημα όταν ένας γερανός συντρίβει το φορτηγάκι του. Δεν μπορούμε να μην κάνουμε σύνδεση με τα μαρτύρια που πρέπει να πέρασε ό ίδιος ο Κινγκ συνέπεια του δικού του τροχαίου. Ο Φριμάντλ, μισοσακατεμένος και χωρίς δεξί χέρι αφού χωρίζει με τη γυναίκα του (Ταμπίθα ακούς;) φεύγει για να ηρεμήσει (για να μην αυτοκτονήσει) και καταλήγει στη Φλόριδα, (όπου κι ο ίδιος ο Κινγκ παραθερίζει εκεί έχοντας βαρεθεί τους τρομερούς χειμώνες του Μέιν ή ίσως θέλοντας να κάνει ό,τι κάνουν σχεδόν όλοι οι πλούσιοι ηλικιωμένοι της πατρίδας του) και πιο συγκεκριμένα σ’ ένα νησί που λέγεται Ντούμα Κη. Εκεί ο Φρίμαντλ κάνει αυτό που ήθελε να κάνει από παιδί: αρχίσει να σχεδιάζει. Οι πίνακες που φτιάχνει είναι απροσδόκητα καλοί, τόσο καλοί που αμέσως οι γνώστες της τέχνης τον θεωρούν κάτι σαν καινούργιο Πόλοκ (κάτι για το οποίο ακόμα και με τη τέχνη του Κινγκ γραμμένο, εμένα δε με έπεισε διόλου). Όμως στο τέλος του μισοέρημου νησιού (και στην άκρη του τόσο έρημο και λογγωμένο που ούτε τα νησιά Σάντουιτς δεν είναι, άλλο σημείο που δύσκολα σε πείθει, αν και δεν είμαι και γνώστης της Φλόριδα), τέλος πάντων εκεί πέρα υπάρχει και το κακό πνεύμα, το κακό γενικώς, από κείνα τα κακά που φτιάχνει ο Κινγκ.
Εκεί ο συγγραφέας χώνει μια μακριά οικογενειακή ιστορία με δυο κοριτσάκια δίδυμα που πνίγηκαν, θειους θείες παππούδες μεγιστάνες κτλ κτλ τα οποία ποτέ δεν κατάφερα να καταλάβω ποιος είναι ποιος (όχι τόσο λόγω του αριθμού των μελών όσο γιατί ο Κινγκ τα παραθέτει καμουφλαρισμένα και με μισόλογα) και το μυστικό είναι ότι αυτό το κακό θέλει να εξοντώσει το ζωγράφο και την οικογένειά του, γι’ αυτό και του χαρίσει αυτό το υπερφυσικό, εξωπραγματικό, ταλέντο στη ζωγραφική.
Ως γνωστόν κι αναμενόμενον στο τέλος θα γίνει η τελική αναμέτρηση που θα σημαδέψει κι άλλο τον ήρωα.
Η μετάφραση μου φάνηκε λίγο φλατ και απρόσωπη, χωρίς να έχει λάθη. Ο μεταφραστής δεν προσπάθησε να αποδώσει τα αμέτρητα παιχνιδίσματα που έχει με τη γλώσσα ο Κινγκ και προτίμησε μια σωστή, αλλά αδιάφορη απόδοση του κειμένου. Μακριά από εκείνες του Μιχάλη Μακρόπουλου, όπου πχ στην εφταλογία του Μαύρου Πύργου, ο μεταφραστής (και συγγραφέας) ουσιαστικά έφτιαξε στα ελληνικά μια καινούργια γλώσσα για να αποδώσει στο καλύτερο τον Κινγκ.

Στα πλην το μεσαίο μέρος όπου το έργο κάνει κοιλιά, η πολυλογία κι η πολυμελής οικογένεια που προανέφερα.
Στα συν ένας φοβερός χαρακτήρας, ο δικηγόρος γείτονας του Φριμάντλ και μερικές υπέροχες σελίδες για τις οποίες αγαπάμε και θαυμάζουμε τον Κινγκ.
Ξεχωρίζει ένας αριστουργηματικός διάλογος Φριμάντλ – 19χρονης κόρης του, όταν η τελευταία έχει προβλήματα με το φλερτ της. Το έχω ξαναγράψει: ο Κινγκ μερικές φορές γράφει τόσο σοφά πράγματα με τόσο απλό και κατανοητό τρόπο που δε χρειάζεται να πηγαίνετε σε ψυχολοψυχιάτρους, αρκεί να τα διαβάσετε. (τώρα αν τα ξεσηκώνει από μάνουαλς ή σεάνς ψυχολοψυχιάτρων, δεν ξέρω κι ούτε μ’ ενδιαφέρει).
Το τελευταίο σέξιον τρόμου και εκκαθάρισης δεν μου είπε πολλά ίσως επειδή το έχω ξαναδιαβάσει σε πολλά άλλα βιβλία του Κινγκ και κάπως έτσι το φανταζόμουν.
Στα συν οι σελίδες όπου περιγράφει τη δίψα του ήρωα να δουλέψει, δηλ. στην περίπτωσή του να ζωγραφίσει, με την απαραίτητη εσωτερική ευδαιμονία όταν το κάνει και την εξίσου δικαιολογημένη εξασθένηση του οργανισμού. Καθόλου δύσκολο να καταλάβουμε ότι κι ο ίδιος ο Κινγκ αισθάνεται έτσι με την τέχνη του, το γράψιμο, για το οποίο μερικοί αδυνατούν να καταλάβουν ότι καταβάλει τον οργανισμό όπως μια οποιαδήποτε χειρωνακτική ή έντονα πνευματική εργασία.
Αυτά περί του βιβλίου…

Περνάμε τώρα στα οφ δε ρέκορντ και πιο συγκεκριμένα στις ευχαριστίες.
Όταν ένας έχει διαβάσει όλον τον Κινγκ και υποφέρει από τη δική μου φαντασία ξέρει πως ο Κινγκ επικοινωνεί με μυστικό κώδικα με τους φανατικούς φαν του. Έτσι και σ’ αυτό το βιβλίο όπως και στη Λίσι, ο Κινγκ μου έδωσε το μήνυμα.
Για πρώτη φορά λοιπόν αναφέρει τη γυναίκα του, τη Γιόκο Όνο της λογοτεχνίας, την Ταμπίθα ή Τάμπιθα ή Ταμπιθά ως μ υ θ ι σ τ ο ρ ι ο γ ρ ά φ ο. Αυτό για εσάς μπορεί να ηχεί δίχως σημασία, για μένα όμως σημαίνει ότι το τέρας με τα αιχμηρά νύχια που ζει δίπλα στον Κινγκ, τον έχει γραπώσει για τα καλά και απαιτεί όλο και μεγαλύτερο μερίδιο δόξας. Δηλαδή στα επόμενα βιβλία να περιμένουμε απροκάλυπτα πια (διότι στη Λίσι –υπενθυμίζω τη θέση μου- το βιβλίο γράφτηκε από την Ταμπίθα κι ο Κινγκ υποχρεώθηκε να το συμμαζέψει και, κυρίως, να το υπογράψει, κι η ανθρωπότητα απέκτησε άλλο ένα τερατογέννημα) ότι η Ταμπίθα θα υπογράφει κεφάλαια ολόκληρα στα βιβλία του συζύγου; (Μήπως το κάνει ήδη;)
Σ’ αυτό το βιβλίο ο Κινγκ ομολογεί πως ακολούθησε τις σπουδαίες και καίριες διορθώσεις της, όπως πχ τη μάρκα μπισκότων ενός μεταλλικού κουτιού στο οποίο βρισκόταν ούτε κι εγώ θυμάμαι τι. Δηλαδή από Γκούντις το έκανε Παπαδοπούλου. Μη μου πείτε, έχει μεγάλη σημασία.
Φίλοι, για να μην παρεξηγηθούμε, δεν έχουμε τίποτα εναντίον των γυναικών ή εναντίον των γυναικών συγγραφέων, αντίθετα πιστεύω πως θέλει πολλά κότσια και μεγάλη ψυχική δύναμη να σταθείς δίπλα σ’ ένα τόσο μεγάλο συγγραφέα όπως ο Κίνγκ. Είμαι σίγουρος –και το έχω ξαναγράψει- πως η Ταμπίθα τον στήριξε στα δύσκολα χρόνια, αλλά τον τελευταίο καιρό σε μια post climactirium delirium tremens εποχή, έχασε τον έλεγχο και καταστρέφει τον δημιουργό με τον οποίο μοιράζεται τη ζωή της.
Άγνωστο το μέλλον του δημιουργού φίλοι, έχω στα αδιάβαστα την τελευταία συλλογή Just before Sunset, ακυκλοφόρητο ακόμα στα Ελληνικά. Είδομεν.

Ανοιχτά τα σχόλια κατ’ εξαίρεσιν μόνο για Κινγκομανιακούς.

Εμπρηστικά και ειρωνικά σχόλια περί γυναικείας και αντρικής λογοτεχνίας φεμινιστικά ή φαλλοκρατικά του στυλ άντρες γουρούνια ή γυναίκες μόνο για να στηρίζουμε την μπίρα, θα διαγράφονται δίχως δεύτερη προειδοποίηση. Υπάρχουν άλλα μπλογκ να πείτε τα σώψυχά σας.

Labels: ,